Perdeler hakkında detaya inildikçe çoğu kişinin bilmediği terimler vardır. Bu konumuzdaki Perde Sözlüğü tam size göre..
İstediğiniz perdeyi perdecinize anlatmanıza kolaylık sağlayacak, bilmediğiniz veya size uzak gelen perde ile ilgili kelimelerin ne olduğunu bulabileceğiniz a’dan z’ye perde ile ilgili terimleri perde sözlüğü olarak burada topladık. Ekstrafor, galon, goblen nedir?
A
Alkantara: Dilimize alcantara adlı bir markadan geçmiştir. % 40 poliüretan ve % 60 polyester karıştırılarak üretilmiş iplikten dokunmuş kumaştır. Oldukça sağlam bir kumaştır. Perdelerde, duvar kaplamaları, örtüler, kanepe ve koltuk kaplamalarında kullanılmaktadır.
Ambrance: Metalden veya ahşaptan yapılmış rozet figürlü perde aksesuarıdır. Broçol ve kuşak gibi süslemeleri üzerinde taşır.
Apre: Kumaş ve tüllerin buruşmasını ve kirlenmesini engellemeyi sağlayan kimyasal işlem.
Atkı: Çözgü iplerin arasından üstten ve alttan el ile geçirilen ipliklere denir. Bu şekilde model yaratılır.
B
Bambu: Mobilya ve perde yapımında kullanılan, sıcak ülkelerde yetişen boyu 25 mt. kadar olabilen bir tür kamış.
Briz: Metal veya ahşaptan yapılmış ince perde çubuklarıdır. Tül ve kumaş perdeleri kapı ve pencere kasaları üzerinde taşımada kullanılır.
Blackout: Karartma anlamına gelir. Işığın içeri girmesini engelleyen kumaş türüdür.
Boncuk Saçak: Cam, akrilik ve kristalden yapılmış perde aksesuarıdır. Süslemek için de kullanılır.
Braçol: Püskül ve kordonlardan oluşan perde aksesuarı.
Bukle Kadife: Koltuklar, perdeler ve yastıklarda kullanılan kumaştır. Ön yüzü buklelidir. Motif ve kumaş fonu arasında yükseklik farklı ile kabartmalı bir yüzeye sahiptir.
Biye: Kumaşların kenarına kendi kumaşından veya başka kumaştan geçirilen ince şeride verilen addır.
C
Cırt Cırt: Yüzeylerinden bir tarafı yumuşak diğer tarafı sert dokulu birleştiğinde birbirinden ayrılmayan sert zeminli bantlardır. Katlamalı perdeleri mekanizmaya taşıtmada kullanılır. Diğer adı amerikan bandıdır.
Ç
Çözgü: Pamuk veya yünden 2 -3 veya daha fazla katla bükülerek hazırlanan ipliklerin dokuma tezgahında alt ve üst bölümler arasına yatay zemine dik ve birbirlerine paralel geçirilmesi ile hazırlanan, sayıları yüzlerce çapraz iki sıra dikey iplere denir.
D
Damasko: 15. yy dan beri üretilen ağır bir kumaş türüdür. Genellikle iki taraflı dokunduğundan mat saten iplik üzerine parlak saten ipliklerin dokuma kombinasyonu ile oluşur. Duvar kaplamada, koltuklarda, yastıklarda ve perdelerde kullanır.
Dekomandal: Metalden yapılmış üzerinde süslemeler olan mandal şeklinde bir perde aksesuarıdır tül be kumaş perdeleri balon şeklinde toplamak için kullanılır.
Dikey: Bantları dikey ve kendi ekseninde belirli bir açı ile hareket eden gölgeleyici ve örtücü perdedir.
Dilim: Perdelerin üzerinde farklı kalıp ve kesimlerde yapılan süslemelerdir.
Drape: Perdelerde kumaş süsleme şeklidir. Farklı kalıp ve kesimle yapılır. Tavan ya da perde aralarında kullanılan kumaştan süsleme dilimlerdir.
Düet: Kesitten bakıldığında petek görünümlü aşağı ve yukarı açılabilmesini sağlayan mekanizması olan perde türüdür.
Dolama: Kumaştan perde boruları üzerine dolamak suretiyle yapılan süslemeler.
E
Ekstrafor: Perdelere pili şekli verebilmek için yardımcı ve perdenin rulet ve halkalarla taşınma direncini arttırıcı olarak kullanılan bantlardır.
Empirme: Üzerinde baskı yapılabilen hafif pamuk kumaştır. Duvar kaplaması, perde, masa örtüleri ve küçük kanepe kaplamalarında kullanılır.
Emprime: Kumaş üzerine desen ve zemin basma işlemine verilen isimdir.
Etamin: Pamuk, keten veya ipekten, seyrek dokunmuş delikli bir tür kumaş.
Ekose: Çeşitli renklerde kareleri olan desenli kumaş veya desene verilen ad.
F
Farbela – Farbala: Bir tür kumaş süslemesidir.
Fon Perde: İşlevselliği olmayan sadece kenarda ve süs amaçlı kullanılan perdedir.
Fiyonk: Kurdele ve kumaş parçalarının kelebek şeklinde bağlanış şekli
G
Gemi Perdesi: bknz: Yat perdesi
Gerdirme: Çelik örgü telleri gererek üzerinde perdeleri taşıyan aksesuar.
Galon: Perde ve giysi süslemek için kullanılan şerit.
Goblen: Kanaviçe veya telleri sayılabilecek türde kumaş üzerine renkli iplikle yapılan özel bir işleme.
Güpür: İplikten veya ipekten olan, geniş ilmeklerden oluşan bir tür dantel.
H
Halka: Katlamalı perdelerin, rustik perdelerin arkalarında taşıyıcı kurdelelere kılavuz olması için kullanılır. Plastik veya metalden yapılmıştır.
Hareli: Viskos, doğal ipek ve kotondan üretilen pırıltılı kumaşlara denir. Çizgili ve empirme olarak da dokunabilir. Duvar kaplamada, perdelerde ve koltuklarda kullanılır.
İ
İpek: Çinliler tarafından keşfedilen bir kumaş şeklidir. Perde, yastık ve duvar kaplamasında kullanılır.
İran İpeği: İşlemeli de üretilebilen en kaliteli ipek kumaş türlerinden biridir. hiçbir zaman tek renk olarak kullanılmaz.
İşlemeli: El veya makinede yapılan işlemelerle süslenmiş kumaşlardır. Pamuk ve ipek ipliklerle üretilirler. Duvar kaplaması, perde ve örtülerde kullanılır.
J
Jakar: 1801 de keşfedilmiş bir dokuma şekli ile üretilmiş kumaş türüdür. koltuk, kanepe, duvar kaplamaları ve perdelerde kullanılır.
Jaluzi: Birbirlerine paralel bantlarla yapılmış bir perde türüdür.
Jan Jan: Kıpırdadıkça farklı renklerde parlayan kumaş çeşididir.
K
Kadife: Koltuk, duvar kaplama ve perdelerde kullanılan bir tür kumaştır. Motifli hazırlananı ve değişik ipliklerle üretilmiş olanları mevcuttur. İpek, koton, yün, keten kadifeler gibi.
Kanat Perde: İşlevsel perdedir fon perdelerin açılıp kapanılan şeklidir. Güneşlik olarak da kullanılır.
Kapsül: Kumaş ve tül perdelere zımbalanarak takılan perde halkalarıdır.
Kaşmir: Kaz ve keçi tüyünden elde edilen ipliklerle dokunan bir tür kumaştır. Sıcak ve yünlü bir dokuya sahiptir. Perde, battaniye ve yastık yapımında kullanılır.
Katlamalı: Mekanizma yardımı ile yukarı doğru katlanarak toplanan perde.
Kenar Kılavuzu: Jaluzi ve stor perdeleri eğimli alanlarda ve açılık kanat içlerinde sarsıntıdan etkilenmemesini ve ses yapmasını engelleyen çelik tel gergilerdir. Teknelerde ve eğimli, hareketli pencerelerde kullanılır.
Keten: Koton ile kolayca karıştırılabilen bir tür kumaş çeşididir. Ev tekstili, perde, kılıflar ve yastıklarda kullanılır.
Kış Bahçesi: Sert kış günlerinde bahçe ve terasları metal ve ahşap ekipmanlarla kapatılarak yapılan bahçe düzenlemesi.
Kol: Metal veya ahşaptan yapılıp üzerinde figürler olan aksesuardır. Kanat ve fon perdeleri kenarda toplama işlevi görür.
Kordon: Farklı içerikte iplerle örülmüş perde süslemesi.
Kravat: Perde tasarımlarında dilim aralarında kullanılan kravat şeklinde yapılmış kumaştan üretilen perde süsüdür.
Kreş: Tül ve benzeri kumaşları dokuma sonrasında sıkıştırma işleminden geçirilerek verilen oku. Diğer adı krinkıldır.
Kulak: Perde süslemelerinde dilimlerin başında veya sonunda yer alan kumaş sarkıtlardır. Diğer adı yaşmaktır.
Kuşak: Fon veya kanat perdeyi kenarda toplamaya yarayan kumaş aksesuar.
Kanaviçe: El işleri için kullanılan seyrek dokunmuş keten bezi.
Kapsül: Rustikli perde modellerinde kumaşlar üzerine belli kalıplarla delinen deliklerin üzerine takılan farklı renklerde metal veya plastikten yapılan yuvarlak aksesuarlardır.
Koteks: Amerikan bandı denilen cırt bant.
Koton: Pamuk bitkisi ve bu bitkiden elde edilen pamuklu kumaşa denir.
L
Lot: Tül gibi kumaşlarda ayrı renkte boyama tekniğinden meydana gelen ton farklılığıdır. Halk arasındaki adı kazan farkıdır.
M
Mekanizma: Perdenin belirli bir sistem ile manuel veya motorlu çalışmasını sağlayan düzenektir. manuel olan sistem ip veya zincir yardımı ile çalışır. Motorlu sistemde ise pil veya elektrikle çalışan bir motor düzeneği ile çalışır. Perdenin açılıp kapanması buton veya uzaktan kumanda ile yapılır.
Moher: Anlamı en iyi yapağı demektir. Narin ve parlak hayvan lifi genellikle keçi yünü angoradan yılda 2 kere elde edilir. Perde ve sandalye yapımında kullanılır.
O
Organza: İpek ve polyesterden üretilen transparan bir tül çeşididir.
Osmanlı: Viskos ve koton karışık üretilen kumaştır. Çoğu zaman çizgili desene sahiptir. Bazen de ipek, yün ve koton karışımından oluşur. Duvar kaplaması, perde ve koltuk yapımında kullanılır.
Pano Perde: İşlevselliği olmayan dekoratif amaçlı kullanılan işlemeli veya farklı kesimleri bulunan süslemeli perdelerdir. Tül, katlamalı veya diğer perde çeşitleriyle birlikte kullanılırlar.
Pili: Kumaş veya tül perdelerde bir bölümün öbürünün üzerine katlanmasıyla oluşan kıvrımlardır.
Plise: Kesitinden bakılınca zigzag şeklinde olan aşağı ve yukarı açılıp kapanan perde türüdür.
Portray: Perdelerin özellikle jaluzi ve katlamalı perdelerin tavana bağlantısını sağlayan montaj ayağına verilen addır.
R
Renso: Kuşak ve braçolları taşımaya yarayan kanca şeklindeki metal veya plastik aksesuar.
Rulet: Perdenin korniş ve ray üzerinde hareket etmesini sağlayan metal veya plastikten yapılmış aksesuar.
Rustik: Ahşap veya metalden yapılmış perdeyi taşıyan sisteme denir.
S
Saçak: Farklı ipliklerle yapılmış perde süslemeleri.
Siluet: İki tül arasına konulmuş yatak kumaş bantlar sayesinde aşağı yukarı katlanarak açılıp kapanabilen perde türü.
Sineklik: Trasparan tel veya kumaşın gerilerek içeriye haşerelerin girmesini engelleyen uygulamadır. Stor sineklik, kapı sinekliği ve sabit sineklik gibi türleri mevcuttur.
Stor: Rulo şeklinde sarım yaparak toplanan motorlu ve manuel sistemle çalışan bir perde türü.
T
Tafeta – Tafta: Sık dokunmuş parlak, ipek görünümlü kumaştır. Viskosla dokunur. Düşük fiyatlıdır. Perde ve duvar kaplamalarında kullanılır.
Tij: Jaluzi, dikey, katlamalı ve benzeri mekanizma kasaları içindeki ince, şekilli, metal uzun çubuktur.
Tül: Transparan kumaş çeşididir. Farklı içerikte ipliklerle dokunabilir.
V
Volan: Perdelerin dilim aralarında ve kenarlarında kullanılan kumaştan yapılmış, kedi merdiveni şeklinde sarkıt perde aksesuarıdır.
Y
Yapay Deri – Suni Deri: Sıvı pvcnin ince dokulara dönüştürülmesinden üretilir. Soğuduktan sonra sıcak etkili emprime makinesi ile istenilen deri çeşidi dokusu kumaşa kazandırılır. Koltuk, yastık ve perde yapımında kullanılır.
Yapay Kürk – Suni Kürk: Koltuk, örtü, yatak örtüleri, yastık yapımında kullanılan farklı renkte tüylerin bir araya getirilip ayı, tilki veya vizon görünümü elde edilerek yapılmış doku.
Yaşmak: bknz: Kulak
Yat Perdesi: Gemi, yat, kotra tipi deniz araçlarında uygulanan plise, ahşap jaluzi, katlamalı, stor perde gibi perde sistemleridir.
Yünlü: koyun yapağısından elde edilen ve dokunan kumaş türüdür. Perde, sandalye ve duvar kaplamalarında kullanılır.
Z
Zigıl: Stor ve jaluzi perdelerin eğimli yerlerde ve açılık kanat içlerinde ses yapmasını engelleyen ve sarsıntıdan etkilenmemesini sağlayan çelik tel gergili kenar kılavuzu. Genelde tekne ve hareketli pencerelerde kullanılırlar.
Hatalı veya eksik olduğunu düşündüğünüz perde ile ilgili terimleri yorumlarınızda belirtirseniz en kısa zamanda kontrol edilip, ekleme veya düzeltme yapılacaktır.
